«Μπαλάκι» ευθυνών για την ακρίβεια

Του Δημήτρη Χριστούλια

Με τις ανατιμήσεις να συνεχίζονται με αμείωτη ένταση σε δεκάδες βασικά αγαθά, η κυβέρνηση αν και προσπαθεί με το «καλάθι του νοικοκυριού» να περιορίσει τις επιπτώσεις της ακρίβειας, οι καταναλωτές συνεχίζουν να βάζουν βαθειά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να κάνουν τις καθημερινές τους αγορές. Ο πληθωρισμός μπορεί να μειώθηκε τον Οκτώβριο στο 9,1% αλλά στα τρόφιμα παρέμεινες σε υψηλά επίπεδα φτάνοντας το 14,8%.

Ήδη από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως και το τέλος του χρόνου έχουν ανατιμήσεις ή πρόκειται να ακριβύνουν τουλάχιστον 1.500 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης. Με την ακρίβεια να αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για τους πολίτες λιανέμποροι, έμποροι, βιομηχανίες τροφίμων και παραγωγοί μεταθέτουν ουσιαστικά ο ένας τις ευθύνες στον άλλον για την ακρίβεια. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αναμφισβήτητα έχει πυροδοτήσει μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, η οποία εν πολλοίς ευθύνεται για την αλματώδη αύξηση των τιμών. Παράγοντες της αγοράς, ανάλογα από τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται προβάλουν τις δικές τους αιτιάσεις για την ραγδαία αύξηση των τιμών.

Οι παραγωγοί πρώτων υλών επικαλούνται την σημαντική αύξηση του κόστους καλλιέργειας με αποτέλεσμα να αυξάνονται όπως επισημαίνουν οι τιμές σε ορισμένα προϊόντα. Τονίζουν μάλιστα ότι έχουν την μικρότερη ευθύνη στην διαμόρφωση των τιμών καθώς σε πολλές περιπτώσεις προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το γάλα, το κρέας, τα φρούτα και τα λαχανικά ενώ ξεκινούν από τους παραγωγούς σε χαμηλές τιμές οι καταναλωτές τα αγοράζουν πολύ ακριβότερα «δείχνοντας» τους ενδιάμεσους εμπόρους και τους λιανοπωλητές ως τους βασικούς υπευθύνους για την τελική διαμόρφωση των τιμών. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση προχωρά στην επιδότηση τόσο των ζωοτροφών όσο και των λιπασμάτων, το προηγούμενο διάστημα έχει προχωρήσει και στην επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος.  Μένει πλέον να φανεί τους επόμενους μήνες εάν μέσα από αυτές τις ενισχύσεις θα συγκρατηθούν ή θα μειωθούν οι τιμές σε ορισμένα προϊόντα. 

«Για όλα φταίει ο πόλεμος»  

Οι βιομηχανίες τροφίμων επικαλούνται και αυτοί με την σειρά τους σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής των προϊόντων εξαιτίας της αύξησης των πρώτων υλών. Είναι αλήθεια ότι πρώτες ύλες από το αλεύρι και την ζάχαρη μέχρι τα υλικά συσκευασίας έχουν αυξηθεί σε ιδιαίτερα σημαντικό βαθμό, ωστόσο πολλοί καταναλωτές αναρωτιούνται εάν αυτές οι αυξήσεις είναι δικαιολογημένες, ή εάν κάποιες εταιρείες βρίσκουν την ευκαιρία να αισχροκερδήσουν σε βάρος των καταναλωτών. Μεγάλο ερωτηματικό για τους καταναλωτές παραμένει «εάν για την ακρίβεια τελικά φταίει μόνο ο πόλεμος ή κάποιες εταιρείες βρήκαν την ευκαιρία να αισχροκερδήσουν». 

Τις προηγούμενες ημέρες ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης συναντήθηκε με εκπροσώπους των βιομηχανιών τροφίμων ζητώντας τους, σύμφωνα με πληροφορίες πιο ενεργή συμμετοχή στο «καλάθι του νοικοκυριού». Από την πλευρά τους οι βιομηχανίες τροφίμων, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες επισήμαναν ότι από την πλευρά τους υλοποιούν μεγάλα προγράμματα προσφορών. Κριτική δέχονται και όσοι εμπορεύονται εισαγόμενα προϊόντα ή ελληνικών εταιρειών που δεν διαθέτουν ευρύ δίκτυο διανομής. Οι εμπορικές επιχειρήσεις από την πλευρά τους επισημαίνουν ότι η εκτόξευση του πετρελαίου κίνησης και τα υψηλά κόστη logistics έχουν ως αποτέλεσμα την εκρηκτική αύξηση του συνολικού κόστους διανομής των προϊόντων.

Ανεξάρτητα από το μερίδιο, μικρό ή μεγάλο που έχουν οι επιχειρήσεις για την διαμόρφωση της τελικής τιμής των προϊόντων, οι καταναλωτές είναι τελικά εκείνοι που πληρώνουν ακριβά για να αγοράσουν τρόφιμα και άλλα είδη για το νοικοκυριό τους. Οι βιομηχανίες τροφίμων δέχονται κατά καιρούς και τα βέλη των λιανέμπορων με στελέχη του κλάδου να τονίζουν χαρακτηριστικά ότι «από την στιγμή που οι προμηθευτές μας αποστέλλουν συνεχώς νέα τιμολόγια με ανατιμήσεις, εμείς πλέον δεν μπορούμε να τις απορροφήσουμε με αποτέλεσμα να τις περνάμε κατευθείαν στα ράφια μας».

Μάλιστα οι λιανέμποροι προσθέτουν ότι σε αντίθεση με το παρελθόν πλέον εξαιτίας των μικρών αποθεμάτων με προϊόντα που έχουν στις αποθήκες τους αναγκάζονται να περνούν σχεδόν άμεσα τις ανατιμήσεις που γίνονται από την βιομηχανία στις τιμές των προϊόντων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι καταναλωτές που βρίσκονται στις συμπληγάδες της ακρίβειας, κρατώντας… μικρό καλάθι για την άμεση αποκλιμάκωση της ακρίβειας. Η κυβέρνηση από την πλευρά της προσπαθεί μέσα από ελέγχους που πραγματοποιεί σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα να εντοπίσει φαινόμενα κερδοσκοπίας και αισχροκέρδειας. 

Δύσκολη εξίσωση

Οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η μείωση των τιμών, μέσα σε μια δύσκολη οικονομικά χρονική περίοδο, είναι μια δυσεπίλυτη εξίσωση, καθώς σε πολύ μεγάλο βαθμό η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων εξαρτάται από την πορεία του φυσικού αερίου και του πετρελαίου Brent στις διεθνείς αγορές, από το ελληνικό χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας, από τις τιμές των εμπορευμάτων στα ξένα χρηματιστήρια μέχρι και από τον καιρό που άλλες φορές ευνοεί και άλλες δυσχεραίνει την καλλιέργεια των προϊόντων. Όλοι συμφωνούν όμως ότι με τον τερματισμό του πολέμου οι τιμές των ενεργειακών προϊόντων και των εμπορευμάτων θα αρχίσουν να αποκλιμακώνονται, χωρίς όμως κανείς να μπορεί να εκτιμήσει με σιγουριά εάν αυτό θα γίνει με την ίδια ένταση που έγινε και όταν οι τιμές τραβούσαν την… ανηφόρα.

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις